Pinagkaiba ng Tagalog, Pilipino, at Filipino
Ang tatlong terminong ito—Tagalog,
Pilipino, at Filipino—ay madalas na pinagsasama-sama ng mga tao, ngunit may mga
makabuluhang pagkakaiba at pagkakatulad ang mga ito sa kasaysayan, gamit, at
kahulugan.
Kasaysayang Panlinguistiko
Tagalog: Ang Pundasyon
Ang Tagalog ay isang katutubong wika na
bahagi ng pamilyang Austronesian na ginagamit sa mga rehiyon ng Gitnang at
Timog Luzon, kabilang ang Metro Manila [1]. Ito ay likas na wika ng mga Tagalog
na bumubuo ng apat na bahagi ng populasyon ng Pilipinas [1]. Ang Tagalog ay may mayamang kasaysayan na umabot pa bago
dumating ang mga Kastila, na may sariling sistema ng pagsulat na tinatawag na
Baybayin [2].
Pilipino: Ang Transisyunal na Pangalan
Noong Disyembre 30, 1937, ipinatupad
ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 ni Pangulong Quezon na nagpahayag sa
Tagalog bilang batayan ng pambansang wika [3][4]. Ngunit noong Agosto 13, 1959, nagpalabas
ng kautusan ang Kalihim ng Tanggapan ng Edukasyon na tawaging
"Pilipino" ang dating "Wikang Pambansa" [3]. Ang layunin ng pagbabagong ito ay upang bigyan ng mas
pambansang karakter ang wika at hindi ito maging eksklusibo sa mga Tagalog [4].
Filipino: Ang Modernong Pambansang Wika
Sa ilalim ng 1973 Constitution, ang
"Pilipino" ay binago muli upang maging "Filipino" [3][4]. Ang 1987 Constitution ay nagtalaga sa
Filipino bilang pambansang wika at, kasama ng Ingles, bilang opisyal na wika ng
bansa [4]. Ang Filipino ay inilaan na maging isang wikang
"linangin, paunlarin, at pagtibayin alinsunod sa umiiral na mga katutubong
wika at diyalekto" [3].
Mga Pangunahing Pagkakaiba
1. Saklaw at Gamit
Aspeto |
Tagalog |
Pilipino |
Filipino |
Saklaw |
Rehiyonal na wika ng mga Tagalog [5] |
Pambansang wika (1959-1973) [3] |
Pambansang at opisyal na wika (1987-kasalukuyan) [4] |
Gamit |
Pangunahing ginagamit sa Katagalugan [1] |
Ginagamit sa edukasyon at pamahalaan [3] |
Ginagamit sa lahat ng aspeto ng pambansang komunikasyon [6] |
Target
na Populasyon |
Mga katutubong Tagalog [1] |
Lahat ng Pilipino [3] |
Lahat ng Pilipino at mga dayuhan sa Pilipinas [6] |
2. Komposisyon ng Bokabularyo
Tagalog ay mas nakatuon sa mga katutubong
salita at mas pormal na paggamit [7]. Halimbawa:
·
"Kumusta
ka?" (mas tradisyonal) [8]
·
Gumagamit
ng mga salitang tulad ng "sapantaha" (hinala) [9]
·
Mas
mataas ang antas ng formalidad [5]
Filipino naman ay mas bukas sa pagtanggap ng
mga salitang hiram mula sa iba't ibang wika [5][7]. Halimbawa:
·
"Kamusta
ka?" (mas karaniwang ginagamit) [6]
·
Tumatanggap
ng mga salitang Ingles tulad ng "ref, fax, sofa, jet" [10]
·
Ginagamit
ang mga titik na C, F, J, Ñ, Q, V, X, Z [11]
3. Alpabeto at Ortograpiya
Ang pagbabago mula Pilipino tungo sa
Filipino ay may kasamang pagdagdag ng walong letra sa alpabeto: C, F, J, Ñ, Q,
V, X, at Z [11]. Dahil dito, ang dating "Dabaw" ay naging
"Davao," at maisusulat na rin ang "cañao" ng mga Ifugao [11].
Mga Pagkakatulad
1. Batayang Estruktura
Lahat ng tatlong wika ay may parehong
gramatikang estruktura dahil ang Filipino at Pilipino ay pareho naming
nakabatay sa Tagalog [12][5]. Ang mga pangunahing patakaran sa
pagbuo ng pangungusap, paggamit ng mga panlapi, at iba pang gramatikang
katangian ay nananatiling pareho [6].
2. Mutual Intelligibility
Sa praktikal na gamit ng mga Pilipino,
"walang pinagkaiba ang Tagalog at Filipino" [10]. Ang mga bagong salitang inilalahok sa
Filipino mula sa iba pang mga wika ay ginagamit din ng mga nagsasalita ng
Tagalog [10]. Kahit pumunta ka sa mga probinsyang hindi Tagalog ang
wika, "iisa lang para sa mga tao roon ang Tagalog at Filipino" [10].
3. Parehong Layunin
Ang tatlong wika ay may parehong
layunin na maging tulay sa komunikasyon sa iba't ibang etnolinguistikong grupo
sa Pilipinas [13]. Lahat ay nagsisilbi bilang lingua franca na ginagamit ng
mga Pilipino mula sa iba't ibang rehiyon [13].
Mga Halimbawang Pangungusap
Tagalog (Mas Pormal/Tradisyonal):
·
"Nag-aaral
ako ng Tagalog." [8]
·
"Hindi
ko alam ang sagot." [8]
·
"Mahal
ko ang pamilya ko." [8]
·
"Naulinigan
ko ang sinabi niya kahit halos pabulong na lamang." [9]
Filipino (Mas Modernong Anyo):
·
"Nag-aaral
ako ng Filipino." [8]
·
"Hindi
ko alam ang kasagutan." [8]
·
"Mahal
ko ang aking pamilya." [8]
·
"Mag-ingat
ka sa kalsada." [8]
Mga Salitang Nagpapakita ng Pagkakaiba:
Tagalog |
Filipino |
Kahulugan |
Kumusta |
Kamusta |
Kumusta ka? [6] |
Sagot |
Kasagutan |
Sagot/Kasagutan [8] |
Daan |
Kalsada |
Daan/Kalsada [8] |
Sapantaha |
Hinala |
Duda [9] |
Sa kabuuan:
Bagaman may mga teknikal na pagkakaiba
ang Tagalog, Pilipino, at Filipino sa kasaysayan at opisyal na katayuan, sa
tunay na buhay ay hindi gaanong halata ang mga pagkakaibang ito [12]. Ang Filipino ay maaaring ituring na "upgraded
version" ng Tagalog na may mas bukas na bokabularyo at mas inklusibong
karakter [7]. Ang mga pagbabagong ito ay sumasalamin sa patuloy na
ebolusyon ng wika upang mas maging representatibo ng buong bansang Pilipinas [5][13].
Ang pinakamahalagang punto ay ang
tatlong terminong ito ay nagkakaisa sa layuning magsilbi bilang tulay sa
pagkakaisa ng mga Pilipino, anuman ang kanilang rehiyonal na pinagmulan [13].